na tyle
  • o tyle…, iż…
    13.10.2005
    13.10.2005
    Witam. Chciałby prosić wyjaśnienie następujących wątpliwości: czy obok niewątpliwie poprawnej konstrukcji spójnikowej o tyle…, o ile… można uznać za poprawną także następującą konstrukcję": … o tyle…, iż…? Na przykład: „Przemówienie pana X było o tyle niezręczne i irytujące, iż potrafił on w jednym zdaniu wyrazić dwa sprzeczne ze sobą poglądy”. Chodzi tu o konstrukcję, w której wyrażenie o tyle oznacza 'z tego względu, z tej przyczyny', ale zachowuje swój pierwotny odcień znaczeniowy.
  • Raz na jakiś czas i jego regionalne i gwarowe odpowiedniki

    22.07.2021
    22.07.2021

    Szanowni Państwo! Czy wyrażenie raz za czasu jest poprawne? W centrum Polski niespotykane, natomiast na południu już tak. Błąd językowy, czy regionalizm?

  • O ile..., o tyle...

    2.07.2022
    2.07.2022

    Szanowni Państwo,


    nieraz spotykam się ze zdaniami zbudowanymi wg schematu „O ile..., to...”, np. „O ile w Anglii szala przechyliła się na korzyść wszechwładzy parlamentu, to w Europie kontynentalnej było odwrotnie”.

    Mi ta forma zgrzyta: przy takiej budowie zdania niemal bezwiednie czekam w drugiej części na „o tyle”, a „to” mnie nieprzyjemnie zaskakuje. Czy jest to moje subiektywne nieuzasadnione odczucie i forma ta jest poprawna?


    Z góry dziękuję za odpowiedź.

  • Z drugiego na trzeci lipca czy: z drugiego na trzeciego lipca?
    21.02.2017
    21.02.2017
    Chciałabym zapytać, która z poniższych wersji jest poprawna:

    a) Z dwudziestego szóstego na dwudziestego siódmego lutego
    czy
    b) Z dwudziestego szóstego na dwudziesty siódmy lutego.

    Pozdrawiam!
  • Mierz siły na zamiary
    12.09.2002
    12.09.2002
    Witam!
    Od lat walczę z moją rodziną w sprawie interpretacji pewnego zwrotu zaczerpniętego z rodzimej klasyki. Chodzi o Mickiewiczowskie „Mierz siły na zamiary”. Większość Polaków, w tym moja rodzina używa go w sensie 'Nie porywaj się z motyką na słońce'. Moim zdaniem to znaczy coś dokładnie przeciwnego–zachęta do romantycznego porwania się z motyką na słońce. Pytanie zatem brzmi: jakie jest znaczenie tego zdania?
  • Spotkajmy się na stacji metra „Wilanowska”
    4.07.2018
    4.07.2018
    Szanowni Państwo,
    parę lat temu zadałem pytanie: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/nazwy-stacji-metra;15446.html i do dziś nie jestem usatysfakcjonowany odpowiedzią w kontekście tego, czy mówić Spotkajmy się na metro, czy na metrze Wilanowska. Odpowiedź prof. Bańki nie trafia do mnie choćby o tyle, że czasem nie chodzi o spotkanie na samej stacji, ale np. na pętli autobusowej zlokalizowanej przy stacji metra i nazywającej się tak samo.

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • strachy na Lachy
    25.09.2006
    25.09.2006
    Skoro strachy na Lachy znaczy to tyle co 'nie ma czego się bać', to co mówi ta fraza o Lachach? Że są:
    (a) dzielni i odważni (próżny to trud straszyć taki odważny lud);
    (b) bojaźliwi (takie strachy obliczone są na wystraszenie co najwyżej Lachów, ale na mnie nie robią najmniejszego wrażenia).
    Która z tych interpretacji jest właściwa?
  • w Rembertowie czy na Rembertowie?
    14.09.2009
    14.09.2009
    Witam,
    zastanawiam się, jak obecnie powinno się odmieniać nazwę warszawskiej dzielnicy Rembertów. Wśród mieszkańców powszechne i silnie zakorzenione jest mówienie w Rembertowie, ale ponieważ to dzielnica, chyba powinno być na Rembertowie. Czy jednak zwyczaj środowiskowy nie jest na tyle silny, by uznać poprawność formy w Rembertowie? Proszę o rozwianie moich wątpliwości.
    Z poważaniem
    Bożena Brych
  • nie tyle…, co…
    26.03.2014
    26.03.2014
    W jednej z ostatnich porad (kafelek) pojawiło się zdanie: „Z przykładów widzę, że chodzi Panu nie tyle o odmianę, co o ustalenie formy mianownika lp”. Czy konstrukcja nie tyle…, co… jest akceptowalna?
  • Aby na końcu zdania

    18.12.2022
    18.12.2022

    Dzień dobry,

    niedawno zaczęłam spotykać się z użyciem słowa aby na końcu zdania, przykładowo w rozmowie:

    „Czy mogę odwiedzić jutro Magdę?” „Jutro ma jej nie być w domu aby”. Jakie jest znaczenie i funkcja aby w takiej sytuacji i czy użycie tego słowa na końcu zdania jest poprawne?

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego